Zamówienie czy rezerwacja?
Z zamówieniem (magazynowym) mamy do czynienia wtedy, gdy w magazynie biblioteki znajduje się przynajmniej jeden egzemplarz danej publikacji. Czytelnik otrzyma wówczas jeden z tych egzemplarzy.
Rezerwacja następuje wtedy, gdy w magazynie biblioteki brak jest egzemplarzy danej publikacji – wszystkie są wypożyczone przez innych czytelników. Rezerwując książkę, „zapisujemy się w kolejce” do jednego z tych wypożyczonych egzemplarzy i musimy czekać na ich zwrot (a często również na wypożyczenie i zwrot przez osoby będące przed nami w kolejce). W niektórych bibliotekach rezerwacje nazywa się podłączeniami (do aktualnie wypożyczonej książki).
Dla czytelnika różnica między zamówieniem a rezerwacją jest bardzo duża – na zamówienie magazynowe oczekuje się od kilkunastu minut (zwykle około godziny), do maksymalnie kilkudziesięciu godzin – jeśli zamówienie zostanie złożone poza godzinami pracy biblioteki (lub na mniej niż godzinę przed zamknięciem). System biblioteczny traktuje jednak bardzo podobnie zamówienie i rezerwację / podłączenie, obydwa przypadki określając ZAMÓWIENIEM. (Choć jest tu pewna niekonsekwencja, bo zarówno książka z zamówienia, jak i z rezerwacji, będzie czekać na czytelnika „na półce rezerwacji”.)
Jak czytelnik może je rozróżnić? Przez statusy zamówienia i miejsce w kolejce. Jeśli po złożeniu zamówienia miejsce w kolejce równe jest zero i status zamówienia to: „W realizacji”, mamy do czynienia z zamówieniem magazynowym. Jeśli miejsce w kolejce jest różne od zera, a status rezerwacji jest: „Nie rozpoczęte”, mamy do czynienia z rezerwacją. Można też zwrócić uwagę na liczbę dostępnych egzemplarzy, która wyświetla się pod konkretną lokalizacją – określa ona dostępność w magazynie.
Składanie zamówienia / rezerwacja
Aby wypożyczyć książki drukowane, czytelnik musi je wcześniej zamówić w katalogu. (Nie ma możliwości zamawiania w katalogu czasopism i rozpraw naukowych – dostępne są dla czytelnika wyłącznie na miejscu, w czytelni, po złożeniu zamówienia poza systemem bibliotecznym. Ich wyszukiwanie w katalogu ma na celu jedynie zorientowanie się, czy dany materiał jest dostępny, a w przypadku czasopism – również przejścia do zewnętrznej strony z pełnym tekstem dostępnym Online.)
Przy zamawianiu książek prosimy o zwrócenie uwagi na informację o liczbie dostępnych egzemplarzy. Na poniższym przykładzie widać, że biblioteka posiada 4 egzemplarze publikacji i 2 z nich są jeszcze dostępne. Po kliknięciu Zamówienie / Rezerwacja nastąpi zamówienie pozycji z magazynu.
Jeżeli wszystkie egzemplarze publikacji są wypożyczone przez innych czytelników (liczba dostępnych egzemplarzy: 0), to można zarezerwować publikację, wybierając ten sam przycisk Zamówienie / Rezerwacja – analogicznie jak przy zamówieniach z magazynu. W poniższym przykładzie:
widać, że nie ma dostępnych egzemplarzy i nastąpi rezerwacja, a rezerwujący będzie trzecią osobą w kolejce (są już dwa zamówienia od innych czytelników).
W niektórych sytuacjach zamiast jednego przycisku Zamówienie / Rezerwacja dla lokalizacji, mogą pojawiać się osobne – przy każdym egzemplarzu:
Po kliknięciu Zamówienie / Rezerwacja, w kolejnym okienku:
dostępny jest przycisk „Sprawdź pozycję w kolejce” który oblicza miejsce, na którym się znajdziemy po wysłaniu zamówienia – na powyższym przykładzie: 3, gdyż są już dwa zamówienia innych czytelników. Jeśli książka dostępna jest w kilku bibliotekach, to aby przycisk obliczył poprawnie miejsce w kolejce i żeby można było wysłać zamówienie, trzeba wcześniej wybrać w tym samym okienku „Miejsce odbioru”. Pamiętajmy: pozycja w kolejce różna od zera informuje, że jest to rezerwacja, a nie zamówienie z magazynu.
Studenci i pracownicy CM mają możliwość zamówienia książek w dowolnej bibliotece uczelnianej – zarówno w Bibliotece Medycznej CM w Bydgoszczy jak i w Bibliotece Głównej UMK w Toruniu. Zamówione pozycje nie są jednak przesyłane pomiędzy bibliotekami. Prosimy więc, aby zwracać szczególną uwagę przy wybieraniu miejsca odbioru: Biblioteka Medyczna CM. W przypadku świadomego zamówienia książek w Bibliotece Głównej UMK w Toruniu, czytelnik będzie musiał osobiście odebrać je w Toruniu.
Czytelnik nie ma możliwości samodzielnego anulowania złożonego zamówienia – w takich sprawach prosimy o ewentualny kontakt z Biblioteką Medyczną.
Odbiór zamówień / rezerwacji
Zamówione lub zarezerwowane w katalogu systemu bibliotecznego pozycje można odebrać po otrzymaniu e-maila potwierdzającego realizację zamówienia (mail ma tytuł „Zamówienie gotowe do odbioru”). Czas oczekiwania na realizację zamówienia magazynowego wynosi do jednej godziny. Zamówienia magazynowe realizowane są od poniedziałku do soboty. Ostatnia realizacja ma miejsce na godzinę przed zamknięciem biblioteki. Zamówienia złożone w sobotę po godz. 14:00 i niedzielę, można odebrać w poniedziałek od godziny 8:00.
Większość czytelników ma 3 dni na odbiór zamówienia lub rezerwacji (pracownicy naukowi UMK mają na to 7 dni). Zamówienie na koncie czytelnika ma przez ten czas status: „Na półce rezerwacji” z następującą po nim datą, do której książka będzie oczekiwać. Po przekroczeniu tej daty książka wraca do magazynu, lub jest przypisywana kolejnemu czytelnikowi oczekującemu w kolejce. Jeśli z ważnego powodu nie można odebrać książki w podanym terminie, prosimy o kontakt z biblioteką, z prośbą o przedłużenie tego terminu. W miarę możliwości będzie to realizowane.
Czytelnik lub osoba przez niego upoważniona może odebrać książkę okazując Kartę biblioteczną lub dokument tożsamości. Dla studentów i doktorantów funkcję Karty bibliotecznej pełni Elektroniczna Legitymacja Studencka / Doktoranta (plastikowa). Studenci, którzy mają ważną Elektroniczną Legitymację Studencką (ELS), mogą w aplikacji mObywatel na smartfonie dodać mLegitymację. Nie zalecamy jednak korzystania z mLegitymacji w Bibliotece, gdyż weryfikacja czytelnika odbywa się wówczas ręcznie i trwa dłużej. Znacznie wygodniej jest dokonać uwierzytelnienia przez zbliżenie plastikowej legitymacji (ELS) do czytnika. Dla pracowników UMK funkcję Karty bibliotecznej pełni imienny identyfikator (służący również do rejestracji czasu pracy).
Wypożyczenia
Czas, na jaki zostanie wypożyczona książka, uzależniony jest od kategorii/grupy czytelnika:
- 30 dni – studenci, absolwenci, pracownicy Szpitala Uniwersyteckiego, kaucja
- 90 dni – studenci podyplomowi, doktoranci, pracownicy administracji CM i UMK
- 12 miesięcy – pracownicy naukowi UMK
Kiedy zbliża się data zwrotu wypożyczonej książki (3 dni dla większości czytelników, 7 dni dla pracowników naukowych UMK), możliwe jest przedłużenie jej na kolejny taki sam okres – czyli prolongata. Czytelnik może tego dokonać samodzielnie – po zalogowaniu się do Konta czytelnika. Maksymalny okres wypożyczenia, obejmujący pierwszy okres wypożyczenia oraz kolejne prolongaty, nie może przekroczyć: 12 miesięcy – dla większości czytelników i 12 lat – dla pracowników naukowych UMK. Więcej informacji w rozdziale: Przedłużanie terminu zwrotu (Prolongata).